398 بازدید
طلبه کيست. وظيفه‌اش چيست. فلسفه وجودي حوزه‌هاي علميه چيست. چه کسي مي‌تواند نقش حوزه‌ها و طلاب را تعيين کند: از تاريخ بايد پرسيد؛ علماء و زعماء حوزه مي‌توانند پاسخ بگويند؛ انتظار جامعه و مردم مهم است؛ دين اين صلاحيت را دارد و يا … . ارکان و مقوّمات طلبگي چيست. حد نصاب طلبه بودن در هر حيطه چيست. چه کارهايي در حيطه طلبگي نمي‌گنجد. آيا همه طلبه‌ها بايد نقش انبياء را داشته باشند يا اينکه حوزه و حوزويان در مجموع بايد اين نقش را ايفاء کنند. زمان و مکان چه تاثيري در تعيين رسالت‌ها و اولويت‌هاي طلاب دارد. علايق و توانايي‌هاي شخصي طلاب چقدر در انتخاب کار طلبگي آنان مؤثر است. تفاوت طلبه با ساير افرادي که ممکن است برخي از کارهاي روحانيت را انجام دهند چيست و … در اين شماره بررسي چنين سؤالاتي مدنظر بوده است و بدين منظور عنوان هويت طلبگي را براي مجموعه پاسخ‌هاي اين پرسش‌ها انتخاب کرده‌ايم.
معتقديم براي موفق بودن طلاب جوان در هر نقش حوزوي لازم است براي سؤالات هويتي خود پاسخ مناسبي بيابند. پاسخ‌هاي درست، جامع و به هنگام، پرسش‌هايي که گاهي بنابر فرض پيش پا افتادگي و سادگي بدون پاسخ مي‌ماند يا پاسخ‌هاي کليشه‌اي، شعاري، سطحي و متأسفانه بعضاً ناقص و نادرست. جواب‌هايي که طلبه را بيش از يک دهه راهبري نمي‌کند و او را براي استقامت در مسير پشتيباني نمي‌کند. در اين بين نقش مشاوران، استادان، طلاب و مدارس براي ياري رساندن به طلاب جوان مهم است.
طي راه دشوار و ديرياب پژوهشگري و ثبات قدم در اين مسير هم، نيازمند تکيه بر پاسخ‌هاي متقن و محکم هويتي به خصوص هويت علمي دارد. اينکه در هويت حوزويان عنصر دانش و پژوهش چه جايگاهي دارد. حوزه بايد چه سؤالات معرفتي بشر را پاسخ دهد. آيا مي‌شود طلبه بود و روحيه تحقيق نداشت. داشتن چه ميزان علم براي طلبه بودن لازم است. رابطه پژوهش و اجتهاد چيست. تبليغ، تحقيق و تهذيب چگونه و با چه نسبتي هويت حوزويان را شکل مي‌دهند.
براي تقويت شور و نشاط علمي طلاب لازم است نگرش آنان به هويت طلبگي و ارکان علمي آن و نگاه آنها به نقش و جايگاهشان در جامعه علمي بازنگري، ترميم، اصلاح و ارتقاء يابد. زيرا نسل جوان حوزه‌هاي علميه، چنانچه هويت خويش را نيابد، نمي‌تواند با ميراث علمي ـ اخلاقي گذشتگان ارتباط برقرار کند از آن بهره برد و به آن افتخار کند، بر دوش اسلاف خود باشد و از آن فراز، افق‌هاي روشني را رصد کند. پر اميد، به سمت آنها گام بر دارد و مشکلات را در نوردد و زيستن امروزش نيز با کسالت توام خواهد شد و اين کسالت، بسياري از معضلات حوزه را ايجاد خواهد کرد و در تمدن اسلامي، ابعاد علمي حوزه را دچار کمبود و نقصان مي‌کند.
از منظرهاي متفاوت به مسأله هويت حوزويان و طلاب مي‌توان پرداخت. نگاه تاريخي، نگاه جامعه‌شناختي، نگاه روانشناختي، نگاه فلسفي، نگاه ديني و … در اين شماره سعي شده است فارغ از دشواري‌هاي نظري، به صورت کاربردي در زمينه‌هاي مختلف فتح بابي صورت گيرد. همچنين نشريه در دوره اول انتشار خود (خشت اول شماره 2 و 3) مجموعه گفتارها و نوشتارهايي را فراهم آورده بود که علاقمندان، مي‌توانند اين مجموعه را در کنار مطالب اين شماره ملاحظه کنند.
خوشبختانه در دوره جديد شوراي عالي يکي از وظايف مصوب معاونت تهذيب مرکز مديريت حوزه‌هاي علميه تعريف، تبيين و تثبيت هويت حوزوي طلاب و برنامه‌ريزي براي ارتقاء آن دانسته شده است. با توجه به اينکه از هويت‌هاي متزلزل يا مردود نمي‌تواند هيچ انتظاري داشت. اميد است در اين خصوص با مشارکت ساير ارکان حوزه در بخش‌هاي مربوط به خود، اتفاقات مناسبي رقم بخورد.
رهنامه اين را به فال نيک مي‌گيرد و آماده است هر گونه مشارکتي که در اين زمينه لازم است به سهم خود بر عهده بگيرد.
